Асқазан обыры – бұл асқазанның шырышты қабығының қатерлі эпителий ісігі. Асқазан обырының белгілері - тәбеттің төмендеуі, салмақ жоғалту, әлсіздік, эпигастрийдегі ауырсыну, жүрек айну, дисфагия және құсу, тамақтану кезінде тез тойып қалу, іштің кебуі, мелена. Диагнозды анықтау үшін биопсиямен гастроскопия, асқазанның рентгенографиясы, іш қуысының ультрадыбыстық зерттеуі, эндосонография, ісік маркерлерін анықтау, нәжісті жасырын қанға зерттеу көмектеседі. Асқазан обырының таралуына байланысты асқазанның ішінара немесе толық резекциясы жасалады; химиотерапия және сәулелік терапия жүргізілуі мүмкін.

Жалпы мәліметтер

Асқазан обыры - бұл көбінесе асқазанның безді эпителий жасушаларынан пайда болатын қатерлі ісік. Асқазан қатерлі ісіктерінің арасында 95%-да  аденокарциномалар анықталады, басқа гистологиялық формалары-лимфомалар, скамозды жасушалық карциномалар, лейомиосаркомалар, карциноид, аденоакантомалар сирек анықталады. Ер адамдарда асқазан обыры әйелдерге қарағанда 1,7 есе жиі кездеседі; әдетте ауру 40-70 жаста дамиды (орташа 65 жас). Асқазан обыры ас қорыту жолдарының мүшелеріне тез метастаз беруге бейім, әсіресе асқазан қабырғасы (ұйқы безі, аш ішек) арқылы көрші ұлпалар мен мүшелерге еніп, көбінесе некрозбен және қан кетумен қиындайды. Ол негізінен қан ағымымен өкпеге, бауырға, лимфа жүйесіндегі тамырлар арқылы-лимфа түйіндеріне метастаз береді.

Қауіп факторлары: темекі шегу, созылмалы гастрит, асқазанға операция жасау, пернициозды анемия, генетикалық бейімділік. Обырдың даму қаупі - асқазан аденомасы, атрофиялық гастрит, созылмалы асқазан жарасы болған жағдайда жоғары болады.

Бұл ауру көбінесе орта жастағы және одан жоғары жастағы адамдарда дамиды, онымен ер адамдар жиі ауырады. Алайда, қауіп факторларының болмауы асқазан обырынан толық аулақ болуға кепілдік бермейді. Бірнеше канцерогендік факторлардың жиынтығы бар адамдарда асқазан обыры әрдайым бола бермейді.

Асқазан обырының белгілері:

Асқазан обырының дамуының ерте кезеңі көбінесе клиникалық көріністерсіз жүреді, симптомдар әдетте, екінші немесе үшінші сатыдағы ісіктермен (шырышты қабаттарға және одан әрі ену) дами бастайды. Эпигастрийдегі ауырсыну (бастапқыда орташа), тамақтанғаннан кейінгі асқазанның ауырлығы, тәбеттің төмендеуі және салмақ жоғалту, құсуға дейінгі жүрек айнуы (құсу, әдетте, асқазанның өткізгіштігінің төмендеуін білдіреді – асқазан қалтқысы ісікпен бітеліп қалады). Кардия аймағында қатерлі ісік дамыған кезде дисфагия (жұтынудың бұзылуы) пайда болуы мүмкін.

Обырдың үшінші сатысында (ісік асқазан қабырғасының барлық қабаттарына бұлшықет пен сірлі қабыққа дейін әсер еткенде) ерте қанығу синдромы пайда болады. Бұл асқазанның созылуының төмендеуіне байланысты келеді.

Ісік қан тамырларына өскен кезде асқазаннан қан кетуі мүмкін.

Обырдың салдары: анемия, тәбеттің төмендеуі, қатерлі ісіктің интоксикациясы жалпы әлсіздіктің, жоғары шаршаудың дамуына әкеледі. Жоғарыда аталған белгілердің кез-келгенінің болуы асқазан обырын диагностикалау үшін жеткіліксіз, сондықтан асқазан мен ас қорыту органдарының басқа аурулары да көрініс табуы мүмкін. 

Алайда, мұндай белгілерді анықтау үшін тексеруден өту және қатерлі ісікті мүмкіндігінше ерте анықтау үшін дереу гастроэнтеролог маманның көмегіне жүгіну қажет.

Асқазан обырын болжау және алдын алу

Асқазан обырын алдын алудың негізгі шаралары: қатерлі ісікке дейінгі жағдайларды туғызатын ауруларды уақтылы емдеу, үнемі дұрыс тамақтану, темекі шегуден бас тарту болып табылады. Қатерлі ісіктердің дамуының алдын алудағы маңызды шара - асқазан шырышты қабығының күйін бақылау және пайда болған ісік процестерін уақтылы анықтау.

Дәрігер хирург Сабитова Айгерим Бекбулатовна